(Es): El soldado fanfarrón es uno de los curiosos personajes que aparecen en el teatro europeo desde el momento de su renovación humanista. La problemática de su aparición y de la formación de su carácter ya ha sido... more

(Es): El soldado fanfarrón es uno de los curiosos personajes que aparecen en el teatro europeo desde el momento de su renovación humanista. La problemática de su aparición y de la formación de su carácter ya ha sido analizada en varios estudios. No obstante, parece que el personaje todavía carece de una definición detallada y precisa. Quizá sea prudente constatar que, en realidad, con el término designamos diferentes realizaciones teatrales que difieren significativamente del emblemático miles gloriosus de Plauto. En mi contribución quisiera abordar este tema y, por lo menos, acercarme a una definición válida de los fundamentos de este personaje tal como lo percibimos en el teatro español del siglo XIV, y señalar sus particularidades en relación con el original miles gloriosus de la Antigüedad y con su avatar, según mi opinión, más conocido en el teatro europeo, il Capitano de la commedia dell'arte.

(En): The braggart soldier represents one of the types that appear in the European theatre from the antiquity and through its humanistic renovation perhaps until the present. Although it seems that the type was reborn again in Spain... more

(En): The braggart soldier represents one of the types that appear in the European theatre from the antiquity and through its humanistic renovation perhaps until the present. Although it seems that the type was reborn again in Spain between 15th-16th centuries, its appearances in the Spanish theatre are not as frequent as they might be expected to be. Therefore, we propose a detailed analysis of one of the few variants of the type in the anonymous Entremés entre un muchacho llamado Golondrino... (16th century?) and we compare the characteristics of its protagonist with the fundamental features that define the type of the braggart soldier.
(Es): El soldado fanfarrón representa uno de los tipos que aparecen en el teatro europeo desde la edad antigua y a través de su renovación humanista quizás hasta el presente. Aunque parece que renació de nuevo en España entre los siglos XV-XVI, sus apariciones en el teatro español no son tan frecuentes como esperaríamos. Proponemos por lo tanto un análisis pormenorizado de una de las pocas variantes del tipo en el anónimo Entremés entre un muchacho llamado Golondrino... (¿siglo XVI?) y comparamos las características de su protagonista con los rasgos fundamentales que definen a un soldado fanfarrón típico.

The Lamachus of Aristophanes’ Acharnians presents a large number of close similarities to the milites gloriosi of Middle and New Comedy and their Roman offshoots. Common points include the ostentatious uniform and impressive weapons,... more

The Lamachus of Aristophanes’ Acharnians presents a large number of close similarities to the milites gloriosi of Middle and New Comedy and their Roman offshoots. Common points include the ostentatious uniform and impressive weapons, together with the humiliation of the soldier by means of the removal of these items; verbal aggressiveness and loud threats against the braggart captain’s adversaries; use of specialized military terminology; comparison of the miles to gods or demigods; considerable wealth amassed through service as an officer; exploits in distant exotic lands and Munchausenesque tales about marvels; cowardice and retreat before self-assertive opponents; exhibitionistic display of false wounds; ample imitation or parody of high-style poetry (epic and tragedy) in the soldier’s speech; and exclusion of the vainglorious captain from the hero’s final sympotic triumph. Aristophanes must have inherited these motifs from the comic soldiers of earlier stage tradition. His Lamachus, however, does not merely reproduce such stock alazones but combines the typical comic miles with a historical personality from contemporary Athens, a prominent military leader and supporter of pro-war policies. Occasionally, the traditional features of the comic blowhard (such as his inveterate cowardice) overshadow the historically attested qualities of the real-life Lamachus, who was distinguished for his bravery and riskiness in battle. Aristophanes’ politicization of the comic soldier’s type was afterwards imitated by other playwrights (Plato Comicus, Mnesimachus), up to the mid-fourth century.
The new volume of the Logeion (6 [2016]) can now be read online in our website (logeion.upatras.gr). It includes excellent articles on the history, interpretation, and iconography of ancient drama by J. R. Green, E. Csapo, H.-G. Nesselrath, J. R. Porter, Th. Stephanopoulos, K. Tsantsanoglou, S. Philippidis, S. Patsalidis, and others. Visit the site and read!

The miles gloriosus of ancient comedy is characterized by an inherent contradiction between appearance (impressive looks and aggressive braggadocio) and reality (inner cowardice). Long before the Lamachus of Aristophanes’ Acharnians, the... more

The miles gloriosus of ancient comedy is characterized by an inherent contradiction between appearance (impressive looks and aggressive braggadocio) and reality (inner cowardice). Long before the Lamachus of Aristophanes’ Acharnians, the figure of the braggart warrior had been formed in earlier Greek humorous literature. Well-developed specimens occur in Archilochus’ satirical poems, such as the foppish general of fr. 114 and the self-proclaimed “war heroes” of fr. 101. The soldier who abandoned his shield (fr. 5) also displays traits of the military alazon, notably the discrepancy between his extraordinary weapon and his actual deficiency in battle. Aristophanes (Pax 1295–1304) seems to have read Archilochus’ poem in this way, given that he places it in the mouth of the son of Cleonymus, a personage which resembles the typical swaggering miles in some respects. Archilochus’ boastful soldiers express themselves in elevated epic style or affected language, which matches their pretentiousness. This seminal technique was taken over by the comic poets. Epicharmus’ dramas, which abounded in character sketches, also offered primordial examples of the miles gloriosus. In the mythological burlesque Odysseus the Deserter, the type of the boastful captain was projected on the mythical figure of Odysseus (a technique later adopted in the myth burlesques of Attic comedy). Ironically reversing the Homeric prototype of the enduring hero, the Epicharmean Odysseus abandons his military duty and is afraid of blows; yet he tries to conceal his cowardice with pompous bragging about false feats, and his speech is loaded with Homeric locutions. Cf. the title Periallos (“Mr. Above-all-others”), which alludes to the Homeric expression περὶ ἄλλων ἔμμεναι or γενέσθαι, repeatedly applied to warrior heroes of the epic. Both the archaic iambus and Epicharmus’ works were known to the poets of Old Comedy and may have inspired them to further develop the type of the soldier, as Aristophanes did with his boastful Lamachus.

Plautus’ theatre still occupies a remarkable place within contemporary culture, mostly for its scenic verve. for this reason, it seems always more necessary to reflect on how we can use the cultural heritage that his comedies form. An... more

Plautus’ theatre still occupies a remarkable place within contemporary culture, mostly for its scenic verve. for this reason, it seems always more necessary to reflect on how we can use the cultural heritage that his comedies form. An ecdotic research led on his texts brought new results that can and must be linked with the performative experience of those professionals of theatre that are able to bring nowadays Plautus’ palliatae on stage. this is
why we chose to put together a theorical reflection – suspended between ancient and contemporary – with the analysis of recent collaborations between the philologist and the metteur
en scène. these experiences of cooperation mostly regard the Asinaria and the Miles Gloriosus, works that made it possible to acquire a new consciousness of contemporary arrangements
of Plautus, but also – and probably most of all – of the status in which direct, indirect, and critical tradition delivered his texts to us.

Ο Λάμαχος στους Αχαρνής του Αριστοφάνη συνήθως θεωρείται ο πρώτος καυχησιάρης στρατιωτικός στην ιστορία του θεάτρου. Η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Ο αλαζών στρατιώτης εμφανίζεται ως κωμικός τύπος ήδη πρωτύτερα στους σατιρικούς... more

Ο Λάμαχος στους Αχαρνής του Αριστοφάνη συνήθως θεωρείται ο πρώτος καυχησιάρης στρατιωτικός στην ιστορία του θεάτρου. Η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Ο αλαζών στρατιώτης εμφανίζεται ως κωμικός τύπος ήδη πρωτύτερα στους σατιρικούς ιάμβους του Αρχίλοχου και πιθανώς στα δράματα του Επίχαρμου. Ο Αριστοφάνης παρέλαβε την παραδοσιακή αυτή φιγούρα και τη συνδύασε με γνωστό δημόσιο πρόσωπο από την Αθήνα της εποχής του: τον φιλοπόλεμο στρατηγό Λάμαχο. Ο αριστοφανικός Λάμαχος είναι σύνθετη μορφή: συγχωνεύει σε αξεδιάλυτη ενότητα στοιχεία τόσο από τον τυποποιημένο κωμικό στρατιώτη όσο και από την αντίστοιχη ιστορική προσωπικότητα. Με αυτόν τον τρόπο ο Αριστοφάνης πολιτικοποιεί το υλικό της κωμικής παράδοσης: από απλός παλιάτσος της λαϊκής φάρσας, ο καυχησιάρης πολεμιστής μετατρέπεται σε όργανο δημόσιας καταγγελίας κατά των λαϊκιστών πολεμοκάπηλων δημαγωγών.
Κάπου ογδόντα χρόνια αργότερα, ο ποιητής Μνησίμαχος μεταχειρίστηκε την ίδια τεχνική στην κωμωδία του Φίλιππος, που αφορούσε τον ομώνυμο Μακεδόνα μονάρχη και το ζήτημα του μακεδονικού επεκτατισμού. Έως τότε ο κομπορρήμων αξιωματικός είχε καθιερωθεί ως τύπος και στην αττική κωμωδία του 4ου αιώνα. Ο Μνησίμαχος πρόβαλε τον θεατρικό τούτο χαρακτήρα πάνω στη φυσιογνωμία του βασιλιά Φίλιππου (ή, κατ’ άλλη άποψη, του ρήτορα Δημοσθένη), κατασκευάζοντας και αυτός μια διφυή δραματική μορφή — συνένωση παραδοσιακού κωμικού υλικού και φλέγουσας πολιτικής επικαιρότητας. Είναι πιθανό ότι ο Μνησίμαχος εμπνεύστηκε από τον Λάμαχο των Αχαρνέων για τη δική του δημιουργία. Κατά τις δεκαετίες του 340 και του 330, καθώς τα πολιτικά πάθη αναζωπυρώνονταν στην Αθήνα υπό τη μακεδονική πίεση, οι κωμωδιογράφοι αναβίωσαν το πολιτικό θέατρο, ανακαλύπτοντας ξανά τα έργα της Παλαιάς Κωμωδίας του 5ου αιώνα και χρησιμοποιώντας τα ως πρότυπα.
Τα δύο αυτά συναρτημένα παραδείγματα υποδεικνύουν εντέλει ένα ευρύτερο συμπέρασμα. Όπως σημειώνει και ο Jeffrey Henderson, η πολιτική κωμωδία δεν ήταν κάτι «φυσικό» στο αρχαιοελληνικό θέατρο. Προέκυψε από τη συνειδητή προσπάθεια συγκεκριμένων δραματουργών, οι οποίοι προσέδωσαν επικαιρικό χρώμα και δημόσια συνείδηση σε μιαν εκ γενετής απολιτική κωμική παράδοση, προκειμένου να εκφράσουν τις αγωνίες της δημοκρατικής πόλης σε εποχές κρίσης και αναταραχής.

La conversion massive par Alexandre le Grand des trésors accumulés par les Achéménides en monnaies d’or et d’argent est un phénomène majeur de l’histoire monétaire mondiale. Par son ampleur, cette augmentation soudaine de la masse... more

La conversion massive par Alexandre le Grand des trésors accumulés par les Achéménides en monnaies d’or et d’argent est un phénomène majeur de l’histoire monétaire mondiale. Par son ampleur, cette augmentation soudaine de la masse monnayée en circulation ne se compare avec aucun autre épisode antique ou médiéval. Ce n’est pas tant l’accroissement du nombre d’études de coins ou de trésors recensés qui nous autorise aujourd’hui à proposer une vision plus nourrie de ce grand dossier historique. Nos idées se sont à ce propos précisées, mais pas profondément modifiées. Sauf que, pour l’étude de la circulation par les trésors, on n’avait pas proposé jusqu’ici de vision globale tant géographique que chronologique, et que – ce faisant – il est permis de mettre en évidence un schéma très clair quant à la question de savoir dans quelle direction est parti l’or monnayé après 250 av. J.-C. Mais il est surtout possible d’agréger au dossier quatre types d’arguments, qui tous paraissent renforcer le même schéma directeur : 1) les analyses métallographiques, en particulier celles portant sur les éléments traces (platine et palladium), 2) une attention renforcée aux rapports entre monnaies et orfèvrerie (pour lesquels Yanis Touratsoglou avait déjà tracé la voie), 3) le traitement du dossier épigraphique, maigre mais fortement instructif, et – last but not least – 4) la prise en compte du prisme plus grossissant que déformant de la Nouvelle Comédie, Plaute en tête, dont – s’agissant des monnaies – les archétypes fonctionnent toujours dans le même sens. L’enquête permet de montrer que, pour l’essentiel, l’or monnayé d’Alexandre a emprunté des circuits courts, à la fois 1) temporellement puisqu’il disparaît pour l’essentiel en une grosse génération, 2) géographiquement puisqu’il semble avoir surtout concerné la Macédoine et les Balkans, et 3) socialement puisqu’il paraît confiner à des archétypes qui ne s’éloignent pas beaucoup de la sphère militaire. Dès lors, et au contraire de ce que les historiens ont généralement soutenu à la suite de Gustav Droysen, il ne semble pas que l’or monnayé d’Alexandre, essentiellement transformé en dépenses de prestige non productives, a beaucoup contribué à créer de la richesse durable par l’augmentation des capacités de production.